ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’de bulunan ABD askeri unsurlarının çekileceği hakkındaki açıklaması Suriye’de yeni bir döneme girileceğine işaret eden önemli bir gelişmedir. Bu kararın olası yansımalarının dikkatle değerlendirilmesi yerinde olacaktır.
Her şeyden önce, bu çekilmenin kış şartlarında gerçekleşeceği ve normal koşullarda birkaç ay süreceği dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla, bölgede yeni bir askeri hareketliliğin başlayacağı da gözden kaçırılmamalıdır. Bu hareketliliğin herhangi bir olumsuzluğa yol açmaması önem taşımaktadır.
ABD askerlerinin çekilmesinin ABD önderliğindeki koalisyonun Suriye topraklarında IŞİD’e karşı sürdürdüğü mücadelenin tamamıyla sona erdiği ve koalisyon güçlerinin tümünün Suriye’den çekileceği anlamına gelmediği anlaşılmaktadır. Nitekim, koalisyona katılan diğer ülkelerin henüz askerlerini çekme niyetinde olmadıklarını açıklamaları da bu bağlamda dikkati çekmektedir.
CHP öteden beri Suriye’nin egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine verdiği önemi vurgulayan bir yaklaşım içinde olmuştur. ABD askerlerinin çekilmesinin Suriye’de bu konularda olumsuz bir gelişmeye yol açmamasını umuyoruz. Suriye topraklarında bulunan yabancı askeri unsurların zaman içinde ABD örneğinde olduğu gibi çekilme kararı almalarının Suriye’nin geleceği hakkındaki kararları SuriyeIilerin vermesine de olumlu katkıda bulunacağını düşünüyoruz.
CHP, Suriye dahil olmak üzere, Türkiye’nin komşu coğrafyasını oluşturan Ortadoğu bölgesinde mevcut tüm sorunların askeri güç kullanmaksızın, barışçı yollardan ve diplomasiye ağırlık verilerek çözümlenmesinden yanadır. Bu yaklaşım tüm aktörlerle diyalog içinde bulunulmasını da gerekli ve zorunlu kılmaktadır. Bu bağlamda, Suriye ile Türkiye arasında, Adana mutabakatı ruhuna uygun olarak, sorunun çözümüne katkıda bulunacağı muhakkak olan diyalog ortamının sağlanması da büyük önem taşımaktadır.
Çekilme kararının yaratacağı ortamda, Suriye’nin egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve siyasi birliğine zarar verebilecek fırsatçı ve maceracı davranışlar içine girmek isteyecek unsurların olabileceği de dikkate alınmalıdır. Bu tür davranışlardan kaçınılması gerekir. Cenevre’de sürdürülen barış görüşmelerinin ve Suriye Anayasasının hazırlanması çalışmalarının bu bağlamda daha da önem kazandığı düşünülmektedir.
Türkiye, ABD’nin Suriye’den çekilme kararını bölgesel sahiplenme, iyi komşuluk ilişkileri ve iç işlerine karışmama prensibi çerçevesinde bir fırsata dönüştürmeyi başarmalıdır. Defalarca vurguladığımız gibi, bölgede barışın sağlanmasına yönelik arayışlarda CHP’nin ortaya attığı Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı (OBİT) önerisi bu bağlamda önemli bir fırsat oluşturacaktır.
